بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا

دسته: علوم انسانی
بازدید: 70 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 36 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 63

مقاله بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا در 63 صفحه ورد قابل ویرایش

قیمت فایل فقط 6,000 تومان

بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا در 63 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                          صفحه

مقدمه.....................................................................................................................

فصل اول: معرفی منطقه جنوب آسیا...................................................................

مسائل و منازعات منطقه‌های.................................................................................

فصل دوم: پاكستان..............................................................................................

1-   ویژگیهای پاكستان...........................................................................................

الف: جغرافیای طبیعی و انسانی پاكستان..............................................................

ب: جغرافیای سیاسی پاكستان..............................................................................

ج: جغرافیای اقتصادی پاكستان.............................................................................

2-   حكومت و سیاست در پاكستان.......................................................................

3-   روابط پاكستان با جمهوری اسلامی ایران......................................................

4-   منازعات هند و پاكستان..................................................................................

الف: علل منازعه دو كشور و جایگاه كشمیر در آن..............................................

ب: صف‌آرایی هند و پاكستان................................................................................

ج: علل اتمی شدن هند و پاكستان..........................................................................

فصل سوم: هند.....................................................................................................

1-   ویژگیهای هند..................................................................................................

الف: جغرافیای طبیعی و انسانی.............................................................................

ب: جغرافیای سیاسی.............................................................................................

ج: جغرافیای اقتصادی...........................................................................................

2- حكومت و سیاست در هند...............................................................................

3- روند اتمی شدن هند........................................................................................

4- سیاست خارجی هند........................................................................................

5- روابط با جمهوری اسلامی ایران....................................................................

6- همكاری‌های نفت و گاز و پتروشیمی ایران و  هند.........................................

فصل چهارم: همكاری‌های منطقه‌ای در جنوب آسیا............................................

1-   اتحادیه همكاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا (سارك)........................................

2-   جنوب آسیا و نظام بین‌الملل............................................................................

الف: چین................................................................................................................

ب: روسیه..............................................................................................................

ج: آمریكا................................................................................................................

نتیجه گیری............................................................................................................

فهرست منابع.........................................................................................................

مقدمه

از بعد دیرینه‌شناسی پیشینه منطقه‌گرایی به سالهای دهة 1960 و 1970 بر می‌گردد كه توجه دانشمندان را به خود جلب كرد. اوج روی آوری به منطقه‌گرایی در دهه 1980 و به خصوص در زمینه اقتصادی می‌باشد كه با فروپاشی شوروی این روند از سرعت بیشتری برخوردار گردیده و كشورها سعی در حل مشكلات و مسائل خود در چارچوب مناطق جغرافیایی می‌نمایند. از همین روی منطقه جنوب آسیا به عنوان یكی از مناطق مهمی كه در چارچوب نظام بین‌الملل با توجه به ویژگیهای استراتژیكی و جمعیتی كه دارد از اهمیت زیادی برخودار گردد.

در این پژوهش ما سعی در شناخت و بررسی ویژگیهای این منطقه خواهیم نمود و به لحاظ اهمیت دو كشور هند و پاكستان، این دو را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

تحقیق حاضر از چهارفصل تشكیل گردیده‌است كه در فصل اول به معرفی منطقه جنوب آسیا پرداخته می‌شود. در فصل دوم به معرفی كشور پاكستان پرداخته و ویژگیهای آن از نظر جغرافیای طبیعی، انسانی، سیاسی، اقتصادی، مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس سیاست و حكومت در پاكستان و روابط خارجی آن با جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد و به منازعات هند و پاكستان در انتهای این فصل پرداخته خواهد شد. در فصل سوم به معرفی كشور هندوستان پرداخته می‌شود و جغرافیای طبیعی، انسانی، سیاسی و اقتصادی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس بحث سیاست و حكومت در هند، روند اتمی‌شدن هند و سیاست خارجی و روابط ایران و هند مورد بررسی قرار می‌گیرد. در فصل چهارم به مسئله همكاری در منطقه جنوب آسیا پرداخته می‌شود و عوامل واگرایی و همگرایی در اتحادیه همكاری‌های جنوب آسیا (سارك) مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس به بحث جنوب آسیا  و نظام بین‌الملل پرداخته می‌شود و روابط این منطقه با چین، روسیه و آمریكا مورد بررسی قرار می‌گیرد.

فصل اول: معرفی منطقه جنوب آسیا

منطقه جنوب آسیا شامل كشورهای پاكستان، هند، بنگلادش، سریلانكا، نپال، بوتان و مالدیو است. خرده سیستم جنوب آسیا نزدیك به 3/3 درصد خشكی‌های جهان را به همراه دارد. در میان كشورهای جنوب آسیا بوتان و نپال محصور در خشكی و سریلانكا و مالدیو جزیره هستند. مهمترین منابع طبیعی منطقه رودخانه‌های پرآب آن می‌باشد كه به كشاورزی منطقه كمك فراوانی می‌كند ولی عدم استفاده صحیح از آنها و سیلهای فراوان در طول سال موجب شده كه این منبع طبیعی خسارتهایی را همراه داشته باشد.⁽¹⁾ از جمله منابع مهم درآمد ارزی منطقه منابع ماهیگیری و نیز محصولات كشاورزی بخصوص چای و برنج است. به دلیل جمعیت زیاد منطقه جنوب آسیا نیروی انسانی نیز یكی از منابع اصلی درآمد ارزی برای این كشورها است.

مساحت و جمعیت كشورهای منطقه عبارتند از: پاكستان 943/803 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/150 نفر هند، با 263/287/3 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/100/1 نفر، بنگلادش با 998/143 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/120 نفر، نپال 800/140 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/23، بوتان 620/46 كیلومتر و 000/000/2 نفر جمعیت، سریلانكا با 610/65 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/18 نفر و بالاخره مالدیو 298 كیلومربع و جمعیتی در حدود 000/330 نفر، كه مساحت جنوب آسیا تقریباً 532/488/4 كیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 000/000/500/1 نفر است.

جنوب آسیا از حیث نژادی دو نژاد سفید پوست و سیاه پوست را در بر می‌گیرد. نژاد سفید پوست به دو دسته اسلاوها و آریایی‌ها تقسیم می شود. مردم جنوب آسیا از نژاد آریایی‌ها هستند. نژاد سیاه پوست كه به آنها دراویدی می‌گویند به نسبت دو نژاد سفید پوست و زرد پوست كمتر هستند و تنها در جزیره سیلان و جنوب هند زندگی می‌كنند.⁽²⁾

از كشور‌های منطقه گاهی تحت عنوان بازیگران جهان سوم یاد می‌كنند و گاه از دو قدرت هسته‌ای هند و پاكستان به عنوان دو قدرت ژمونیك منطقه كه دیگر بازیگران تحت‌الشعاع سیاستهای آنها می باشند نام برده می‌شود. فضای حاكم بر محیط منطقه بگونه‌ای است كه كشورهای منطقه‌ از بی‌ثباتی و ناامنی حاصل از گسترش تروریسم و تسلیحات واهمه دارند چرا كه هزینه‌های زیادی را به جهت فضای جنگ سرد صرف امور دفاعی كردند كه خود این امر گسترش دهنده هرچه بیشتر فقر و نداری در جنوب آسیا است.

درگیر شدن هندو پاكستان در سه جنگ در سالهای 48-1947، 1965، 1971 و احتمال بروز جنگ در سالهای 1984، 1987، 1990، 1999 و 2001 مؤید بی‌ثباتی این منطقه و داشتن آثار منفی بر صلح و امنیت جهانی است. ⁽³⁾

هندوستان در شكل‌دهی جنبش عدم تعهد و پاكستان در شكل‌‌دهی سازمان آر. سی‌. دی نقش داشتند.

در پایان قرن بیستم آزمایشات هسته‌ای هند و پاكستان كشورهای 8- G  را وادار به اعمال تحریمهای اقتصادی علیه این دو كشور كرد اما تمام محاسبات استراتژیك و ارزیابی‌های متعارف سیاسی در مورد منطقه به هم ریخت و محیط امنیتی جدیدی بوجود آمد كه این منطقه را به خطرناك ترین محل در جهان تبدیل ساخت.⁽⁴⁾

مسائل و منازعات منطقه‌ای

مهمترین مسئله در روابط دو قدرت كلیدی منطقه یعنی هند و پاكستان مسئله كشمیر است. این سرزمین كه بین هند و پاكستان و چین و افغانستان قرار دارد پس از استقلال هند و جدایی پاكستان همواره مورد منازعه این دو كشور بوده‌است. كشمیر پس از فروپاشی شوروی مورد توجه آمریكا هم واقع شد‌ه‌است. زیرا هم از نظر اقتصادی و هم از نظر استراتژیك دارای اهمیت خاصی است چرا كه هم با هند، پاكستان، چین و افغانستان هم مرز است و هم دروازه آسیای مركزی و ماوراء آن محسوب می‌شود.⁽⁵⁾ منطقه دیگری كه بین هند و چین حایل است و از موقعیت استراتژیك بهره می‌برد منطقه تبت است. مشكلاتی كه هند و پاكستان با آن درگیر هستند و در نتیجه فضای امنیتی نامساعدی را در منطقه ایجاد كرده‌است عمدتاً شامل فقدان توسعه انسانی، فقدان نهادینگی ملت‌سازی و عدم امنیت ملی به جهت تمایز دكترین‌های نظامی است.

دستیابی هند و پاكستان به تكنولوژی هسته‌ای و بویژه‌ سلاحهای اتمی باعث شده كه حفظ صلح در این منطقه اهمیت حیاتی بیابد و اكنون دو كشور با تكیه بر بازدارندگی هسته‌ای كه محور حفظ امنیت میان هند و پاكستان است به همزیستی هسته‌ای تن در داده‌اند. بیش از سه چهارم فقرای جهان در جنوب آسیا زندگی می‌كنند كه قسمت اعظم آنها در هند و پاكستان سكونت دارند.

پی ‌نوشت‌های فصل اول

1-   فریبا فرزین‌نیا، كتاب سبز پاكستا، (تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، 1376) صص 4-3

2- سمیه قنبری، سارك و همگرایی در جنوب آسیا، (پایان‌نامه كارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای، دانشگاه آزاد، واحد تهران مركزی، دانشكده علوم سیاسی، 1383) صص 21-20

3-   فرزین‌نیا، پیشین، صص 179-177

4-   همان، ص 178

5- حسین ابراهیم‌خانی، هند و پاكستان و كشمیر (پایان‌نامه كارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه آزاد، واحد تهران مركزی، دانشكده علوم‌سیاسی، 1375) صص 33-32

فصل دوم: پاكستان

1- ویژگیهای پاكستان

الف: جغرافیای طبیعی و انسانی پاكستان

آب و هوای آن صحرایی، موسمی، نیمه صحرایی و كوهستانی است كه بیشتر مناطق آن برای كشاورزی مناسب نیست. ⁽¹⁾ 74 درصد مردم بیسواد هستند، 30 درصد جمعیت آن زیر خط فقر زندگی می‌كنند و 46 درصد جمعیت آن زیر 15 سال هستند. هر سال 60 هزار پاكستانی از این كشور مهاجرت می‌كنند. در این كشور 4 گروه عمدی نژادی وجود دارند: پنجابی، سندی، بلوچی و پشتو كه به لحاظ دین مشترك اسلام گرد هم آمده‌اند. 95 درصد مردم این كشور مسلمان (تشیع و تسنن) هستند كه بیشتر درگیریهای داخلی پاكستان پیرامون همین اختلافات مذهبی است. ⁽²⁾

زبان رسمی كشور پاكستان اردو و انگلیسی است هرچند زبانهای پنجابی، بلوچی و پشتو نیز وجود دارد. ⁽³⁾

منابع طبیعی كشور عبارتند از: برنج، گندم، شكر، پنبه، ذرت و منابع معدنی آن هم شامل ذغال سنگ، گاز طبیعی، نفت خام، سنگ مرمر، سنگ آهن، منگنز، خاك‌رس، چینی، كرومیت و سلفون می‌باشند. اكثر مردم كشاورز هستند و بیشترین محصول آن برنج است. ⁽⁴⁾

ب: جغرافیای سیاسی پاكستان

این كشور راهی برای دستیابی كشورای تازه استقلال یافته به دریای آزاد است. از تنگه هرمز خیلی دور نبوده و پایگاههای هوایی و دریایی آن در سواحل دریای عرب و دریای عمان می‌تواند نقش مهمی در منطقه داشته باشد. به علت دارا بودن انبوه جمعیت مسلمان و وجود جریانهای افراطی مذهبی می‌تواند كانون بنیادگرایی اسلامی و اشاعه آن به دیگر نقاط اسلامی باشد و لذا توجه كشورهای مسلمان بسیاری را به خود جلب كرده‌است.⁽⁵⁾

بافت اجتماعی و ساختار سیاسی در پاكستان آن چنان بحران زده‌است كه چیزی به جز بی‌ثباتی مزمن و مداوم را نشان نمی‌دهد. انتخابات پارلمان 342 نفری پاكستان نشان می‌دهد كه هیچ حزبی قادر به تشكیل یك اكثریت ساده نمی‌باشد. برخلاف ناتوانی احزاب سنتی و عرفی، گروهها و احزاب دارای گرایش اسلامی توانسته‌اند موقعیت خود را محكم و استوار سازند. ناتوانی ساختاری و ارزشی احزابی كه در طی سی سال گذشته در قلمرو سیاست پاكستان تعیین كننده بوده‌اند و افزایش قدرت احزاب و گروههایی كه هویت ارزشی آنان وجه مشخصه فعالیتهایشان می‌باشد، در فضایی به وقوع پیوسته است كه ارتش نقش وسیعتری را نسبت به گذشته دارا می‌باشد. ⁽⁶⁾

فصل چهارم: همكاری‌های منطقه‌ای در جنوب آسیا

ا- اتحادیه همكاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا (سارك)

گامهای نخست تشكیل این اتحادیه از طرف ضیاء‌الرحمن رئیس‌جمهور بنگلادش در نوامبر 1980 برداشته شد. وی از رهبران كشورهای جنوب آسیا خواست برای همكاری در قابل یك سازمان با هم تلاش كنند. بعد از نشست‌هایی در این زمینه، در نهایت در نشست داكا در دسامبر 1984 سران كشورهای عضو سند تشكیل اتحادیه (سارك) را امضاء كردند و فعالیتهای رسمی سازمان آغاز گردید. ⁽¹⁾

عوامل موثر در شكل‌گیری سارك عمدتاً‌ اقتصادی و اجتماعی است، مسائلی نظیر فقر و بیكاری، بدهی گسترده خارجی، تراكم جمعیت، در‌آمد سرانه پایین، قاچاق و تروریسم از مهمترین موانع توسعه و رشد این منطقه است كه كشورها برای مقابله با آنها نیازمند همكاری در سطح منطقه هستند. علاوه بر آن كشورهای ضعیف منطقه‌ برای مقابله با هژمونی قدرتهای برتر یعنی هند و پاكستان روبه منطقه‌گرایی آورند تا از طریق درگیر كردن آنها در اتحادیه از تسلط تمام عیار آنها بكاهند. ⁽²⁾

تشكیلات سارك عبارت است از: 1- شورای وزیران؛ متشكل از وزرای خارجه كشورهای عضو كه در هر سال یك بار همدیگر را ملاقات می‌كنند و وظیفه تنظیم سیاستها، ارزیابی برنامه‌ها و تصمیم‌گیری روی موضوعات را دارد. 2- كمیته ایستا؛ كه متشكل از معاونین وزرای خارجه دولتهای عضو می‌باشد. هرسال دوبار تشكیل جلسه می دهد و گزارشات كار خود را تقدیم شورای وزیران می‌نماید. 3- كمیته تكنیكی 4- دبیرخانه؛ جهت هماهنگ كردن و نظارت برفعالیتهای سارك در 1987 تاسیس گردید. دبیركل از سوی شورای وزیران پس از معرفی دولتهای عضو منسوب می‌گردد. دبیركل برای دو تا سه سال منصوب می‌گردد. ⁽³⁾

زمینه‌هایی همگرایی در سارك در واقع همان مشكلات و موانع رشدی بود كه بر سر راه كشورهای منطقه‌ وجوددارد و برای رفع آنها، این كشورها نیاز به همكاری با هم دارند، اما موانعی نیز بر سر راه همكاری كشورهای عضو سارك وجود دارد كه از آن جمله می‌توان به شرایط نابسامان اقتصادی، عدم برابری در توان اقتصادی، وابستگی‌های خارجی، عدم مكملیت اقتصادی، مسائل قومی و مذهبی، مسائل امنیتی اشاره كرد. ⁽⁴⁾

كشورهای جنوب آسیا، در مراحل مختلفی از توسعه و رشد اقتصادی هستند، هند جزء 10 كشور صنعتی بزرگ جهان است و پاكستان در سطح متوسط و بقیه كشورها از توسعه نیافته ترین كشورهای جهان هستند. این منطقه یك پنجم جمعیت جهان را در خود جای داده‌است. توزیع منابع منطقه یكسان نیست، هند بیشترین منابع منطقه را دارد.  77 درصد جمعیت، 72 درصد كل مساحت، 84 درصد كل زمین‌های قابل كشت، 81 درصد زمینهای جنگلی و 78 درصد تولید ناخالص ملی منطقه در اختیار هند است. سه چهارم فقرای جهان در این منطقه زندگی می‌كنند. رشد جمعیت بالا است كه فشار زیادی بر روی منابع و رشد اقتصادی كشورها می‌گذارد.

در حال حاضر كشورهای سریلانكا، هند، بنگلادش و پاكستان با اختلاف قومی – مذهبی جدی مواجه هستند كه نشان‌دهنده عجز سیستم‌های سیاسی این كشورها برای ایجاد یك نظام نمایندگی سیاسی موثر برای كلیه طبقات  اجتماعی است. كشورهای منطقه یكدیگر را متهم به حمایت از گروه‌های مخالف داخل كشور دیگر قلمداد می‌كنند و این موضوع یكی از موانع بر سر راه همگرایی منطقه‌ای می‌باشد. جنوب آسیا از لحاظ طبیعی با مركزیت هند است یعنی تمام كشورها همسایه هند هستند، به همین دلیل هیچ طرحی در منطقه درباره همكاری متقابل نمی‌تواند بدون مركزیت هند صورت پذیرد، كه این خود مانعی برای مشاركت برابر ایجاد می‌كند.

اما مهمترین مشكل امنیتی در جنوب آسیا تداوم تضاد و كشمكش حل نشده میان هند و پاكستان است. همچنین تفاوت‌ در نظامهای سیاسی و نحوة نگرش رهبران سیاسی نیز مشكلی بر سر راه همگرایی منطقه می‌باشد. اما وجود مشكلات مشترك به ویژه در عرصه اقتصادی و اجتماعی می‌تواند كشورها منطقه را وادار به همكاری و تلاش در راه‌حل‌ معضلات نماید.

قیمت فایل فقط 6,000 تومان

برچسب ها : تحقیق بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , پروژه بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , مقاله بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , دانلود تحقیق بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , سیاسی , منطقه جنوب آسیا