عوامل موثر بر کاهش جمعیت

دسته: علوم اجتماعی
بازدید: 49 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 24 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 23

مقدمه افرادی كه می خواهند به طور موقت یا دائم فرزند نداشته باشند می بایست به وسایل جلوگیری از بارداری دسترسی داشته باشند و خدماتی كه به عنوان تنظیم خانواده ارائه میشود به سادگی در دسترس مردم باشد افرادی كه مایل به استفاده از این وسایل هستند می بایست طرز استفاده صحیح را بدانند و از خوبی و بدی های آن مطلع باشند مصلحت در مهار زاد و ولد اس

قیمت فایل فقط 1,900 تومان

عوامل موثر بر کاهش جمعیت

 مقدمه

افرادی كه می خواهند به طور موقت یا دائم فرزند نداشته باشند می بایست به وسایل جلوگیری از بارداری دسترسی داشته باشند و خدماتی كه به عنوان تنظیم خانواده ارائه میشود به سادگی در دسترس مردم باشد .

افرادی كه مایل به استفاده از این وسایل هستند می بایست طرز استفاده صحیح را بدانند . و از خوبی و بدی های آن مطلع باشند .

مصلحت در مهار زاد و ولد است

یکی از تحولات عمده بعد از انقلاب کنترل جمعیت بود به گونه ای که ایران را به عنوان کشوری الگو در جهان معرفی کرد.

اشاره به ضرورت کنترل جمعیت در سالهای پس از پیروزی انقلاب گفت: متاسفانه برخی نیروهای انقلاب موضوع کنترل جمعیت را طرحی استعماری و نظرات مالتوس را پایه های تفکر استعمار تفسیر می کردند که بعدا متوجه شدند و جمهوری اسلامی ایران در اوایل دهه 60 ، پس از شروع این برنامه توانست رشد جمعیت را کنترل کند.

البته هنوز اردوگاه استکبار انفجار جمعیت در جهان اسلام را برای خود زنگ خطر می داند اما واقعیت آن است که انفجار جمعیت می تواند دردسرهای بزرگی برای کشورهای دنیا ایجاد کند و اگر وضع به همین منوال ادامه یابد جمعیت جهان به 10 میلیارد نفر خواهد رسید و فشارهای زیادی بر منابع جهان و طبیعت خواهد داشت.

وی بر پرهیز از افراط و تفریط در این زمینه تاکید کرد و افزود: البته رشد منفی جمعیت که اکنون گریبانگیر برخی کشورهای پیشرفته شده است نیز مطلوب نیست و آنها روزی با جمعیت پیر و فرسوده روبرو خواهند شد.

در همان سالهای اول انقلاب وقتی کارشناسان دانشگاهها اعلام خطر کردند که جمعیت کشور غیر قابل کنترل شده است و بررسی ها نشان داد مصلحت نظام در تنظیم و کنترل جمعیت است، بلافاصله وزارت بهداشت و سایر دستگاهها مامور فرهنگ سازی و آماده کردن زمینه لازم برای این امر شدند که خوشبختانه این کار بزرگ بدون اجبار در کشور با موفقیت صورت گرفت و اکنون رشد جمعیت ما به 2/1 درصد رسیده است واکنون نیز همچنان کنترل جمعیت به مصلحت نظام است.

وی شرایط اقتصادی ، تحصیل کودکان و با سواد شدن زنان را از جمله موارد موثر در کنترل جمعیت کشور دانست و گفت: با سواد شدن زنان و دختران در ایران موجب شد ما بتوانیم حتی در مناطق روستایی سنی نشین که بخش اعظمی از زنان بی سواد در آنجا سکونت داشتند و انفجار جمعیت در آن مناطق بیش از سایر مناطق کشور بود، کنترل جمعیت را به عنوان یک وظیفه ملی و دینی به دختران و زنان و خانواده ها آموزش دهیم.

فراهم شدن شرایط لازم برای ارتقاء سطح آگاهی و علم و دانش زنان در کشور را یادآور شد و گفت: امروز یکی از بی نظیر ترین کشورها در امر تحصیل زنان و دختران در دانشگاه، ایران است که توانسته شرایط مناسب برای پیشرفت و حضور زنان در عرصه های مختلف را فراهم کند و امروز کسی نمی تواند جلوی دختران و زنان را برای ادامه تحصیل و حضور در عرصه های مختلف جامعه بگیرد.

وی نقش زنان را در کنترل جمعیت بسیار مهم توصیف کرد و گفت: امروز جمهوری اسلامی ایران با افتخار یکی از کشورهای موفق در امر کنترل جمعیت شناخته می شود.

ایران در آینده یکی از کشورهایی است که می تواند پیشتاز در احقاق حقوق زنان در تاریخ معاصر مطرح شود که این امتیاز سرمایه بزرگی برای نظام جمهوری اسلامی ایران است که با حفظ ارزشهای دینی، فکری و منوی زنان در همه عرصه های پیشرفت علم و دانش و اخلاق حضور دارند.

وی موفقیت جمهوری اسلامی ایران در مهار و کنترل جمعیت را به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مسئولان تبریک گفت و با اشاره به اجرای طرح پزشک خانواده، این طرح را طرحی انقلابی توصیف کرد و گفت: اگر در اجرای این طرح کوتاهی نشود و امسال و سال آینده روستاها به پزشک خانواده مجهز شود مسئله اشتغال نیروهای پزشکی و سلامت خانواده های روستایی حل می شود و از مهاجرت روستاییان به شهرها نیز جلوگیری می شود.

جمعیت به روایت آمار :

مرگ و میر یكی از دو پدیده ذاتی جمعیت و از عوامل اصلی جمعیتی است كه ثبات یا تغییر آن در جریان زمان - در كنار ثابت ماندن یا تغییر عوامل جمعیتی دیگر، به خصوص باروری سبب تغییر در حجم، توزیع یا تركیب جمعیت می‌شود. در دوران پیش از كشاورزی نوسان‌های مرگ و میر، در كنار ثبات نسبی باروری، نقش اصلی را در افت و خیز جمعیت‌ها ایفا كرده است. تغییرات در سطح مرگ و میر(در كنار تغییرات باروری) علا‌وه بر تاثیر بر حجم جمعیت، تركیب و توزیع جمعیت را هم تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.‌
در واقع، جوانی جمعیت كشورهای جهان سوم در اثر كاهش سطح مرگ و میر و ثابت ماندن نسبی یا كندی كاهش سطح باروری پیش آمده است. همچنین تغییرات در توزیع جمعیت متاثر از اختلا‌ف‌های منطقه‌ای در میزان رشد جمعیت بوده كه مرگ و میر یكی از عوامل اصلی تشكیل دهنده آن است. ‌
زاد و ولد نیز یكی از دو پدیده طبیعی و ذاتی جمعیت و عامل منحصر به فرد افزایش جمعیت در مقیاس جهانی است. این پدیده در جمعیت‌شناسی تحت عنوان باروری مورد مطالعه قرار می‌گیرد.‌
تعداد موالید به شمار زاد و ولدهای زنده به دنیا آمده جمعیت مورد مطالعه در یك زمان معین اطلا‌ق می‌شود. این زمان به طور معمول یك سال تقویمی است. مرده‌زایی‌ها كه در برخی موارد سقط جنین را نیز در برمی‌گیرد، در تحلیل باروری جزء موالید منظور نمی‌شود. هر جا كلمه موالید یا اصطلا‌حات مترادف با آن مانند <زه و زاد>، <زاد و ولد> و فرزندزایی عنوان شود، تنها به افراد زنده متولد شده اطلا‌ق می‌شود و سنجه‌های مختلف باروری به طور انحصاری براساس این تعداد زاد و ولدها محاسبه می‌شود. باروری عبارت است از توانایی زاد و ولد در زنان و سنین باروری به دوره‌ای از زندگی زنان گفته می‌شود كه به طور كلی از نظر زیستی در آن دوره توان بارور شدن را داشته باشند.‌
یكی از مهم‌ترین منابع آمارهای جمعیتی داده‌های ثبت احوال كشور است كه هر ساله در مورد چهار واقعه تولد، مرگ، ازدواج و طلا‌ق جمع‌آوری می‌شود. آنچه در مورد این آمارها باید مورد توجه قرار گیرد، كیفیت اطلا‌عات جمع‌آوری شده است. دسترسی به ثبت دقیق وقایع جمعیتی جمعیت‌شناسان را در تجزیه و تحلیل دقیق‌تر وقایع جمعیتی یاری خواهد كرد و شاخص‌های دقیق‌تری در ارتباط با این وقایع در اختیار جمعیت‌شناسان و سایر محققان برای انجام مطالعات و تحقیقات مرتبط قرار خواهد داد. دسترسی به ثبت دقیق اطلا‌عات جمعیتی یكی از اهداف توسعه‌ای هر كشور است و كشور جمهوری اسلا‌می ‌ایران در سال‌های اخیر در ارتباط با ثبت وقایع حیاتی چهارگانه به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته است. از این‌رو بررسی كمیت و كیفیت داده‌های ثبت احوال‌كشور در خصوص باروری و مرگ و میر، از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود.
پوشش ثبت آمار موالید كشور در سال‌های اخیر بهبود قابل توجهی داشته است و با توجه به اینكه پوشش ثبت موالید به صد درصد نرسیده اما ثبت این آمارها به سطح قابل قبولی رسیده است. مساله مهم در ارتباط با ثبت موالید توجه به ثبت موالید بر حسب سن مادر است كه ثبت این آمارها با كیفیت مناسب كمك‌های زیادی برای انجام تحقیقات جمعیتی و دستیابی به شاخص‌های مناسب در این مورد خواهد كرد. البته چالش مهم در ارتباط با ثبت وقایع حیاتی، پوشش ناقص ثبت مرگ و میر است. ‌
بنا به عللی تعداد فوت‌ها درگروه‌های سنی به درستی و با كیفیت مناسب ثبت نمی‌شوند و با وجود موفقیت‌های زیادی كه در این مورد كسب كرده‌ایم هنوز آمارهای ثبت شده مربوط به مرگ و میر از كیفیت لازم‌برخوردار نیستند. با توجه به توضیحات ارائه شده و اهمیت آمار و اطلا‌عات ثبتی در تحقیقات جمعیتی، در این گزارش آمارهای ثبتی مربوط به باروری و مرگ و میر از سال 1375 تا 1386 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
‌تعداد فوت ثبت شده‌
مرگ، یك واقعه حیاتی است كه بعضی از افراد جمعیت در جریان زمان و به طور معمول غیر‌هم‌‌زمان (به این معنی كه افراد یك نسل در یك زمان واحد فوت نمی‌كنند و مرگ و میر آنها در یك زمان طولا‌نی كه از بدو تولد تا سن خاموشی نسل طول می‌كشد، اتفاق می‌افتد) دچار آن می‌شوند. شیوه مناسب جمع‌آوری اطلا‌عات راجع به این واقعه، ثبت آن پس از وقوع، نزد مقام‌های رسمی است. از این‌رو، منبع اصلی آمارهای مرگ و میر <ثبت وقایع حیاتی> است اما یكی از مشكلا‌ت اصلی آمارهای ثبتی مرگ و میر كم ثبتی و عدم ثبت دقیق این واقعه است.‌
از علل و عوامل كم ثبتی تعداد فوت می‌توان به موارد زیر اشاره كرد: ‌

- عوامل اقتصادی مانند ثروتمند نبودن متوفی یا تداوم استفاده از مزایای زنده بودن مثل مزایای كارمندی، بیمه كارگری و... ‌
- عوامل اجتماعی مانند غفلت از ثبت به موقع مرگ به دلیل تالم‌های روحی شدید و كمی وقت، استفاده از شناسنامه متوفی به دلیل نیازهای اجتماعی مثل تحصیل، استخدام، نظام وظیفه و... ‌
- عوامل فرهنگی و عدم آگاهی مردم از قانون ثبت احوال موجب عدم ثبت فوت به خصوص برای زنان می‌شود. ‌
- عوامل اداری مثل ضعف مدیریت در توزیع عادلا‌نه نیروی انسانی، منابع فیزیكی، تسهیلا‌ت و تجهیزات و خدمات سازمان ثبت‌احوال و عدم استفاده مطلوب از آنها، همچنین عدم ثبت به موقع فوت به علت عدم همكاری‌ بیمارستان‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌هایی كه طبق قانون ثبت احوال مكلف به همكاری با سازمان مزبور هستند. ‌
آمارهای سازمان ثبت احوال كشور در خصوص تعداد وفات ثبت شده طی سال‌های 1375 تا 1386 نشان می‌دهد كه در سال 1375 تعداد یك ‌میلیون‌ و ‌ 240‌ هزار‌ و 975 مورد فوت ثبت شده داشته‌ایم كه از این تعداد 168135 مورد مربوط به فوت ثبت شده جاری و یك میلیون و 72 هزار و 840 مورد مربوط به فوت ثبت شده معوقه بوده است.‌
تعداد فوت ثبت شده در سال 1385 به 408 هزار و 566 مورد رسیده كه از این تعداد 307 هزار و 265 مورد، فوت ثبت شده جاری و 101301مورد، مربوط به فوت ثبت شده معوقه بوده است. نكته حایز اهمیت در این خصوص افزایش ثبت مرگ و میر در سال‌های اخیر به سطح قابل قبول است اما چالش مهم در این حوزه افزایش تعداد ثبت مرگ و میر معوقه در سال 1385 در مقایسه با سال‌های قبل است اما از سال 1386 تعداد ثبت مرگ و میر معوقه دوباره رو به كاهش می‌گذارد. در این سال تعداد كل فوت ثبت شده، 413 هزار و 736 مورد بوده كه 313 هزار و 308 مورد مربوط به مرگ و میرهای ثبت شده جاری و 99428 مورد مربوط به مرگ و میر ثبت شده معوقه بوده است. با وجود كاهش ثبت مرگ و میر معوقه در سال 1386 این رقم بالا‌تر از مرگ و میر ثبت شده معوقه در سال 1384 بوده است. ‌
نسبت وفات ثبت شده جاری به كل از تقسیم تعداد وفات ثبت شده جاری به كل وفات ثبت شده در یك سال ضربدر 100 محاسبه می‌شود. این نسبت نشان می‌دهد كه چند درصد مرگ و میر روی داده در یك سال در همان سال وقوع وفات ثبت می‌شود. نكته حایز اهمیت در خصوص ثبت وفات، افزایش ثبت تعداد وفات و به خصوص ثبت جاری است كه از 5/13 درصد در سال 1375 به 9/80 درصد در سال 1384، حدود 2/75 درصد در سال 1385 و 9/75 در صد در سال 1386 رسیده است. به این معنا كه در سال 1385 میزان 2/75 درصد فوت‌ها مربوط به همان سال بوده و 8/24 درصد مربوط به سال‌های قبل است و در سال 1386، بالغ بر 9/75 درصد فوت ثبت شده مربوط به همان سال و 1/24 درصد فوت‌های ثبت شده مربوط به سال‌های قبل بوده است. یكی از چالش‌های آمارهای ثبتی وفات در سال 1385 و 1386، كاهش نسبت ثبت جاری مرگ‌ومیر به معوقه است هر چند كه تعداد ثبت جاری نسبت به سال 1384 افزایش یافته اما به نظر می‌رسد نیاز به بررسی و تفحص بیشتری در این خصوص وجود دارد.‌
نگاهی به نسبت وفات ثبت شده جاری به كل در مناطق شهری و روستایی نشان می‌دهد كه وضعیت ثبت جاری مناطق شهری در سال‌های اخیر (با وجود كاهش شاخص در سال‌های 1385 و 1386) از وضعیت خوبی برخوردار بوده و به سطح قابل قبولی رسیده است اما با وجود موفقیت‌های زیادی كه در این زمینه به دست آمده است، وفات ثبت شده جاری به كل در مناطق روستایی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست و از رقم حدود 71 درصد در سال 1384 به حدود 59 درصد در سال 1385 كاهش و دوباره در سال 1386 روند صعودی یافته و به 88/59 درصد رسیده است. پایین بودن این شاخص در سال‌های اخیر به ویژه در مناطق روستایی، باعث كاهش این شاخص در سطح ملی نیز شده است. بنابراین همانگونه كه در ابتدای بحث نیز عنوان شد دلا‌یل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مختلفی بر كم ثبتی و عدم ثبت دقیق مرگ و میر وجود دارد اما كاهش یكباره این‌شاخص در سال‌های 1385 و 1386، نیاز به بررسی بیشتری دارد و می‌تواند ناشی از عامل واحد یا عوامل گوناگونی باشد. ‌
میزان واقعه نشان دهنده سرعت وقوع واقعه و میزان مرگ ومیر هم نشان دهنده سرعت وقوع مرگ در یك جمعیت است. به سخن دیگر، میزان مرگ و میر نشان می‌دهد كه یك جمعیت یا زیر جمعیت‌های نشان‌دهنده آن، با چه سرعتی دچار واقعه مرگ می‌شوند و از این طریق اعضای خود را از دست می‌دهند. میزان‌ متعارف مرگ به طور معمول نسبت به هزار یا <در هزار> بیان می‌شوند. این میزان‌ها به ما می‌گویند كه از هر 1000 نفر جمعیت یا زیر جمعیت‌های تشكیل‌دهنده آن، به طور متوسط چند نفر در طول زمان معین (به طور معمول یك سال تقویمی) می‌میرند. میزان خام مرگ فراوانی نسبی وقوع مرگ در همه سنین است و سرعت وقوع مرگ را در یك جمعیت نشان می‌دهد. برای محاسبه میزان خام مرگ، تعداد مرگ در سال معین بر جمعیت میانه سال تقسیم و به طور معمول نسبت به هزار (در هزار) بیان می‌شود میزان خام مرگ و میر را در متون جمعیت شناسی با علا‌مت ‌‌CDR یا ‌‌M نشان می‌دهند.‌

جهت دریافت فایل عوامل موثر بر کاهش جمعیت لطفا آن را خریداری نمایید

قیمت فایل فقط 1,900 تومان

برچسب ها : عوامل موثر بر کاهش جمعیت , دانلود عوامل موثر بر کاهش جمعیت , کاهش جمعیت , جلوگیری از بارداری , مهاجرت روستاییان به شهرها , جمعیت , علوم اجتماعی , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , دانلود پروژه